Στην Αμερική του 1900 το περιβάλλον για τους μεσσογειακούς λαούς ήταν δύσκολο καθώς οι Αγγλοσάξονες είχαν δομήσει μια ρατσιστική κοινωνία με φυλετικούς διαχωρισμούς. Οι Έλληνες όπως και οι Ιταλοί και οι Ισπανοί είχαν πιο σκούρο δέρμα και διαφορετικό σωματότυπο. Αυτό έθεσε το βασικό ερώτημα για την εποχή, σε ποια φυλή ανήκουμε.
Ήμασταν λευκοί ή μαύροι; Στα τέλη του 1910 ο ανθρωπολόγος Henry Pratt Fairchild πάει στην Ελλάδα ώστε να κάνει ενδελεχή έρευνα και να μελετήσει τα γενετικά μας χαρακτηριστικά. Ήθελαν οι Αμερικανοί να είναι σίγουροι εάν οι Έλληνες θα μπορούσαν να συνεισφέρουν στο αμερικάνικο κράτος ή θα αποτελούσαν πρόβλημα.
Εξαιτίας όλων των παραπάνω αντιλήψεων οι Έλληνες άρχισαν να μπαίνουν στο στόχαστρο της Κου Κλουξ Κλαν, η οποία ανασυστάθηκε με αφορμή την ρατσιστική ταινία του David Griffith, “The Birth of a Nation”. Τα μέλη της ΚΚΚ είχαν φτάσει στο σημείο να κάψουν ολόκληρο το Greektown στην Νεμπράσκα.
Οι πρώτοι Έλληνες μετανάστες δεν μπορούσαν να προσαρμοστούν τόσο εύκολα στα νέα ήθη και έθιμα της καινούριας τους πατρίδας. Δεν ήξεραν την γλώσσα και δεν είχαν αναπτύξει συνδικαλιστική συνείδηση. Το γεγονός ότι μαζεύονταν στα καφενεία τους έβαζε στο στόχαστρο.
Το καλοκαίρι του 1922 οι ελληνοαμερικάνοι έμποροι Γιώργος Νικολόπουλος από το Καρπενήσι και ο Γιάννης Αγγελόπουλος από την Δίβρυ της Ηλείας ταξιδεύουν για δουλειές στον Αμερικανικό Νότο, Εκεί γίνονται μάρτυρες τους κυνηγητού των Ελλήνων από την Κου Κλουξ Κλαν.
Επσιτρέφοντας συζητούν με φίλους τους τις ρατσιστικές επιθέσεις. Στις 26 Ιουλίου του 1922, στην Ατλάντα της Τζόρτζια, στο υπόγειο μιας εκκλησίας οχτώ άντρες μαζεύονται και ιδρύουν μια αδελφότητα. Την American Hellenic Educational Progressive Association, AHEPA. Οι άντρες αυτοί ήταν οι Nicholas D. Chotas, James Campbell, Spiro J. Stamos, Harry Angelopoulos, George A. Polos, John Angelopoulos, George Campbell και James Vlass.
Αρχικός σκοπός της οργάνωσης ήταν να προωθήσει την εικόνα των Ελλήνων στην Αμερική αντιμετωπίζοντας τις ρατσιστικές επιθέσεις , να τους βοηθήσει με την απόκτηση της Αμερικάνικης Ιθανγένειας καθώς και να τους βοηθήσει να προσαρμοστούν στην Αμερικάνικη πραγματικότητα, δίνοντας στου Έλληνες μετανάστες να καταλάβουν ότι το παρόν και το μέλλον τους βρίσκεται πλέον στη νέα πατρίδα, την Αμερική. Αυτός ήταν και ο λόγος που στις συνεδριάσεις τους μιλούσαν αποκλειστικά Αγγλικά και είχαν ειδικούς χαιρετισμούς και συνθηματικά.
Κατά την πρώτη τους συνάντηση αποφάσισαν:
1. Να προωθήσουν τον αγνό και και αμόλυντο αμερικανισμό μεταξύ των Ελλήνως των Ηνωμένων Πολιτειών.
2. Να εκπαιδεύσουν τους Έλληνες στο θέμα της δημοκρατίας και να προωθήσουν τις αρχαίες ελληνικές αξίες καθώς και να εκπαιδεύσουν τους Έλληνες μετανάστες στο σύστημα διακυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών.
3. Να ενσταλλάξει την βαθύτερη πίστη στης Ηνωμένες Πολιτείες.
4. Να προωθήσει την σημαντικότητα της αδελφότητας μεταξύ των Ελλήνων. Αρχικά, η συμμετοχή στους ΑΧΕΠΑ περιοριζόταν μόνο στους Έλληνες.
Στην Τρίτη συνεδρίαση του το Τάγμα αποφάσισε και την συμμετοχή μη Ελλήνων. Ένας από τους πιο διάσημους υποστηρικτές της ΑΧΕΠΑ ήταν ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ, ο οπόιος μπήκε στο Δελφοί Τάγμα, στις 11 Μαρτίου 1931 κι έμεινε ενεργός για 14 χρόνια. Η πρώτη εκστρατεία που έκαναν οι ΑΧΕΠΑ ήταν για να αποκτήσουν οι Έλληνες την αμερικάνικη υπηκόοτητα και μάλιστα μόνο επτά χρόνια μετά την ίδρυση της, μέλη της συνατήθηκαν με τον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, Χέρμπερτ Χούβερ.
Στις 17 Δεκεμβρίου του 1923 στο Pittsburgh ιδρύεται η ΓΚΑΠΑ. Μια οργάνωση που σε αντιθεση με τους ΑΧΕΠΑ που απέβλεπαν το αμερικανοκεντρικό χαρακτήρα των Ελλήνων, απέβλεπαν στον ελληνοκεντρικό χαρακτήρα. Γι’ αυτό το λόγο και στις συνεδριάσεις τους μιλούσαν αποκλειστικά ελληνικά.
Στα τέλη του 1960 η ΓΚΑΠΑ και η ΑΧΕΠΑ συγχωνεύτηκαν. Πλεον η ΑΧΕΠΑ δεν ενδιαφέρεται για την αφομοίωση των Ελλήνων στην Αμερική όσο για την διατήρης του Ελληνισμού. Οπότε μπορούμε να πούμε ότι ο σκοπός δημιουργίας της ΓΚΑΠΑ έγινε σκοπός της νεότερης ΑΧΕΠΑ. Η ΑΧΕΠΑ βοήθησε πάρα πολύ την Ελλάδα.
Κατά την διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου συγκέντρωναν χρήματα και υλικά αγαθά ώστε να τα στέλνουν στην Ελλάδα και να την βοηθήσουν. Μεγάλο και χαρακτηριστικό παράδειγμα βοήθειας της ΑΧΕΠΑ πίσω στην πατρίδα είναι η ίδρυση του πανεπιστημιακού γενικού νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ στην Θεσσαλονίκη, το 1947.
Σημερινός πρόεδρος της οργάνωσης ΑΧΕΠΑ είναι ο Jimmy Kokotas. Η ιστορία των Ελλήνων δεν βρίσκεται μόνο στην ύψωση του λαβάρου της επαναστάσεως από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, ούτε στα βουνά της Πίνδου ή έξω από τα κάγκελα του Πολυτεχνείου αλλά και στους σκοτεινούς διαδρόμους του Ellis Island και στους καρβουνιασμένους δρόμους της Utah και του Νότου.
Αναστασία Θανασούλα
Η Αναστασία Θανασούλα γεννήθηκε το 1989 στην Βάρδα Ηλείας και τελείωσε την Γεωπονική σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Ο παππούς της πάτησε το χώμα του Ellis Island τον Ιούλιο του 1921 και εργάστηκε για πάνω από σαράντα χρόνια στα μεταλλεία του Garfield County της Utah. Εξαιτίας αυτού από πολύ μικρή ηλικία ασχολείται με την ιστορία των Ελλήνων μεταναστών της Αμερικής. Έχει γράψει το ιστορικό μυθιστόρημα «Πατρίδα; Ποια Πατρίδα;» ενώ κάθε Παρασκευή μπορείτε να την ακούσετε στo Cosmos FM 91.5 καθώς είναι οι οικοδέσποινα της ραδιοφωνικής εκπομπής «Χάρτινο Τσίρκο». Επίσης είναι παραγωγός του ανεξάρτητου podcast “Common Sense Diary” που μπορείτε να το ακούσετε στο Spotify, Apple Podcasts, Google Podcast & Amazon music. Από το 2017 είναι μόνιμος κάτοικος της Νέας Υόρκης ενώ με τον σύντροφο της Πάνο έχουν αποκτήσει μια τρίχρονη κόρη την Άλκηστις. Δες το κανάλι της.
